Bij een inspectie van de toren van de Onze-Lieve-Vrouwkerk eind 2020 merkten deskundigen op dat een aantal natuurstenen barsten vertoonden. Dat veroorzaakte een risico op vallende stenen. Er werd meteen een werfafsluiting rond de kerk geplaatst. Begin 2021 werd de toren vervolgens uitgerust met stellingen en opvangbakken, die loskomende stenen moeten opvangen.
De bouwfysische toestand van de toren vereist de nodige herstellingswerken in functie van het behoud van het erfgoed én de veiligheid van gebruikers en passanten. De stad en de kerkfabriek namen begin 2021 meteen het initiatief voor de opmaak van een restauratiedossier. Sindsdien is het wachten op de nodige subsidies van de Vlaamse overheid om te kunnen starten met de restauratie van de kerktoren.
Groen licht voor restauratie
Die bevestiging is er nu. De Vlaamse overheid keurde het restauratiedossier samen met drie andere projecten goed, in het kader van een oproep voor een erfgoedpremie met als thema 'Hoogdringende dossiers'. De totale projectkost is geraamd op 794.574,29 EUR, waarvan 525.000 EUR wordt gesubsidieerd.
De gedegen aanpak en snelle actie na het vaststellen van de problemen dienen als voorbeeld voor andere restauratieprojecten, zo geeft de bevoegde minister aan.
De restauratie omvat de volledige toren, met onder andere het herstel van de gevels, vernieuwing van de dakjes en herstel van de houten constructies. Daarnaast zullen ook de deuren, galmborden, regenwaterafvoer en metalen kruisbloemen en torenuurwerken worden gerestaureerd. Het opnieuw vergulden van het Mariabeeld en de koepels maakt geen deel uit van dit dossier, maar zal parallel worden uitgevoerd. Voor deze werken wordt een standaard erfgoedpremie aangevraagd.
Historiek
De parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw Bijstand der Christenen is een driebeukige kruiskerk in neoromaanse stijl, naar een ontwerp van architect Louis Roelandt. De kerk werd gerealiseerd tussen 1840 en 1909. Het volledig gepolychromeerd interieur met symbolische taferelen werd van 1853 tot 1870 geschilderd door G. Guffens en J. Swerts.
Voor de opbouw van de toren werden verschillende plannen getekend waardoor pas in 1849 begonnen werd met de uitvoering van het ontwerp van architecten Louis Roelandt en diens schoonzoon L. Van Overstraeten. In 1860 was de toren opgetrokken tot de hoogte van de wijzerplaten. In 1896 werd de toren, naar ontwerp van architect Jules Goethals, voltooid met een monumentaal Mariabeeld (ca 6 meter hoog), ontworpen door Frans Van Havermaet en uitgevoerd in vergulde koperplaat door L. Van Rijswijck.
De toren met het vergulde Mariabeeld (Miet Verguld) draagt tot op de dag van vandaag in zeer grote mate bij aan de identiteit van de stad en vormt een belangrijk oriëntatiepunt binnen het stadsweefsel. De kerk werd op 20 november 1973 beschermd als monument.
Maria Vergult
Het Mariabeeld, in de volksmond ook ‘Maria Vergult’ of ‘Miet Verguld' genoemd, wordt door veel Sint- Niklazenaren in het hart gedragen. Het beeld wordt gezien als één van de belangrijkste elementen van de Sint-Niklase skyline en het historisch stadsbeeld.
Het Mariabeeld maakt samen met onder meer de Grote Markt deel uit van de identiteit van de stad Sint-Niklaas. Het hervergulden van dit beeld en het terug doen schitteren van dit belangrijk landmark is dan van groot belang voor de stad én de inwoners. Het hervergulden van het beeld leidde eerder, in de jaren 1950-1960, tot volksfeesten en ook nu is het de intentie om de inwoners nauw te betrekken bij de werken.
