Gemeenteapp gebruikersonderzoek

Kick-off vergadering
Sint-Niklaas voerde met vijf partnergemeenten een gebruikersonderzoek om de Vlaamse gemeenteapps te verbeteren. Dit gebeurde met ondersteuning van 'Gemeente zonder Gemeentehuis'. We interviewden klanten en betrokkenen, gingen de baan op voor straatinterviews, organiseerden cocreatieworkshops, maakten ontwerpen en legden prototypes voor aan onze klanten die het resultaat mochten uittesten.
 
Social media sharing
Inzoomen op tijdlijn

Begindatum

1 juni 2022

Toekenning subsidie 'Gebruikersonderzoek gemeenteapp'

1 juni 2022

Subsidiedossier gebruikersonderzoek met zes gemeenten

Opstartvergadering project

13 september 2022

Interviews met klanten en betrokkenen

1 oktober 2022

Inzichtenpresentatie

10 oktober 2022

Straatinterviews

13 oktober 2022

Start co-creatieworkshops

8 november 2022

Eerste ontwerpen

1 december 2022

Prototypes eerste versie

16 januari 2023

Gebruikerstests

23 januari 2023

Projectfinale

7 maart 2023

Einddatum

7 maart 2023

1 juni 2022

Toekenning subsidie 'Gebruikersonderzoek gemeenteapp'

13 september 2022

Opstartvergadering project

1 oktober 2022

Interviews met klanten en betrokkenen

10 oktober 2022

Inzichtenpresentatie

13 oktober 2022

Straatinterviews

8 november 2022

Start co-creatieworkshops

1 december 2022

Eerste ontwerpen

16 januari 2023

Prototypes eerste versie

23 januari 2023

Gebruikerstests

7 maart 2023

Projectfinale

Projectsamenvatting

In dit project startten we met een overkoepelende behoefteanalyse waarin we door middel van gebruikersonderzoek bij burgers en medewerkers van de 6 lokale besturen, hun noden, behoeften en verwachtingen omtrent een gemeenteapp in kaart brachten.

Deze inzichten werden verder uitgewerkt in diverse co-creatie workshops en omgezet in korte en lange termijn prototypes. Deze prototypes werden getest door echte burgers tijdens verschillende gebruikerstesten.

In de adviespresentatie bundelden we de verschillende aanbevelingen omtrent ontwerpen van bestaande en nieuwe / toekomstige functionaliteiten.

Straatinterview in de Stationsstraat

Tijdens het project zochten we uit wat onze klanten juist verwachten van onze stadsapp: hoe mag die eruit zien, is die vlot in gebruik, welke functionaliteiten ontbreken nog? Daarvoor hebben we heel wat inspanningen gedaan: we spraken met meer dan 30 klanten en medewerkers, we deden straatinterviews met inwoners en we organiseerden werksessies zodat we ontwerpen konden maken. Die ontwerpen legden we opnieuw voor aan onze klanten tijdens gebruikerstests.

Gebruikersonderzoek

Interviews met belanghebbenden
Via interviews met belanghebbenden wilden we de ambitie en verwachtingen peilen binnen de gemeenten. We deden 13 interviews met in totaal meer dan 30 personen.
Dit stond op het programma:
  •  Introductie project & kennismaking
  • Huidige (digitale) dienstverlening
  • Ambitie en visie
  • Functionaliteiten gemeenteapp
Diepte-interviews met klanten
We deden ook interviews met klanten waarbij we de functionaliteiten overlopen. We hadden 15 verhelderende gesprekken.
Wat we bevroegen:
  •  Introductie project & kennismaking
  • Huidige (digitale) dienstverlening
  • Verwachtingen gemeenteapp
Straatinterviews
We gingen de straat op in de deelnemende gemeenten en bevroegen meer dan 70 inwoners. We toonden een demo van de gemeenteapp via smartphone en lichtten de functionaliteiten toe. We peilden ook hier naar de verwachtingen.
De logo's van de zes deelnemende gemeenten

De partners

Zes Vlaamse gemeenten dienden een subsidiedossier in voor een gebruikersonderzoek voor een gemeenteapp op maat van hun inwoners. Sint-Niklaas werd als projectleider bijgestaan door Halle, Lokeren, Grimbergen, Zemst en Haacht. De subsidie werd toegewezen via het relancetraject Gemeente zonder Gemeentehuis van de Vlaamse overheid. De firma Leap Forward uit de Cronos Groep maakte het gebruikersonderzoek mee mogelijk.

Co-creatiesessies

Een cocreatiesessie is een gezamenlijke bijeenkomst waarbij mensen samenwerken om oplossingen te bedenken voor een specifieke uitdaging. Het doel is om verschillende perspectieven en ervaringen te combineren om tot betere en meer gedragen resultaten te komen. Door gebruik te maken van creatieve en participatieve technieken, zoals brainstormen en prototyping, werken de deelnemers samen om tot een gezamenlijk resultaat te komen.
 
Wij organiseerden drie cocreatiesessies met de betrokken besturen.
 
As-is sessie
  • Kader samenwerking co-creëren
  • Storyboards evaluatie bestaande functionaliteiten
To-be sessie
  • Storyboards nieuwe functionaliteiten op basis van interviews
Doelstellingen sessie
  • Lange termijn doelstellingen
  • Storyboards prioriteren
Prototype gemeenteapp

Het ontwerp

Met het ontwerp en prototype willen we onze ideeën tastbaar maken voor onze gebruikers. Voordat we functionaliteiten ontwikkelen, tonen we onze gebruikers een testversie waarop ze opmerkingen kunnen geven. Die opmerkingen verwerken we in ons voorstel.

Prototypes

Het prototype is ons ontwerpmodel voor de gemeenteapp. Het is een interactieve afbeelding waar de gebruiker kan klikken op knoppen of menu's om de werking te testen. Het prototype helpt ons om vroegtijdig fouten en problemen te ontdekken en de gebruikerservaring te verbeteren voordat we de functionaliteiten bouwen voor de gemeenteapp.
 
Dit is wat we deden in deze fase:
  • MVP opmaken: een versie ontwikkelen die de kernfunctionaliteit van de app bevat en we snel op de markt kunnen brengen om te testen en te valideren.
  • Korte termijn prototype: een versie maken met functionaliteiten die we op korte termijn willen uitrollen.
  • Lange termijn prototype: een versie ontwikkelen met functionaliteiten die we op korte termijn wensen.
Gebruikerstest met een inwoner

Ons werk delen met gebruikers

De gebruikerstests zijn er om ons prototype te tonen aan onze inwoners. Tijdens twaalf gebruikerstests leerden we heel wat over ons ontwerp.

Gebruikerstests

Tijdens de gebruikerstests legden we de prototypes voor aan onze inwoners. Dat is belangrijk voor de verdere ontwikkeling en verfijning van het ontwerp. In totaal deden we twaalf gebruikerstests.
 
De onderwerpen waren:
  • Vraag stellen / contact
  • Suggestie / participatie
  • Verkeer / mobiliteit
  • Documenten
  • Evenementen
  • Navigatie

Tot nieuwe inzichten komen

Hoe formuleer je nieuwe inzichten? Wij doen het via persona's. Een persona is een 'mogelijke' gebruiker van de gemeenteapp. We delen onze gebruikers voor het gemak in vier groepen onder met ieder aparte eigenschappen. Die groepen worden voorgesteld door tastbare 'mensen' die we gebruiken als ijkpunt wanneer we nadenken over de gemeenteapp en haar functionaliteiten.

Inzichten

Duidelijke startpagina

De huidige startpagina van de gemeenteapp is niet duidelijk genoeg volgens gebruikerstesten. Er is geen duidelijk overzicht en de labels en iconen zijn onduidelijk. Gebruikers melden ook dat er te veel tekst is, wat de gebruikerservaring verstoort en niet bijdraagt aan inclusiviteit. We stellen een nieuw ontwerp voor dat de belangrijkste taken meteen zichtbaar maakt en een beter overzicht van thema's biedt om de nood aan een overkoepelende zoekbalk te verminderen. We hebben ook minder tekst gebruikt om de gebruikerservaring te verbeteren en de inclusiviteit te verhogen.

Focus op toptaken

De belangrijkste taken die burgers willen uitvoeren in de app zijn digitaal afspraken maken, een digitale melding maken en officiële documenten aanvragen en digitaal bewaren.

Voor elke taak worden aanpassingen aan het ontwerp van de app voorgesteld, zoals:

  • Afspraken rechtstreeks in de app afhandelen, extra afspraken kunnen toevoegen en en afspraken kunnen toevoegen aan de persoonlijke kalender.
  • De drempel om een melding te doen verlagen, door bv. je locatie mee door te geven.
  • Een duidelijk onderscheid maken tussen het initiëren van nieuwe aanvragen en lopende aanvragen
  • De navigatie aanpassen om verwarring over bewaarde documenten te beperken.

WOW-factor en trekkers

We willen met de gemeenteapp niet enkel focussen op de toptaken. Ook andere belangrijke thema's of 'trekkers' komen aan bod, zoals het tonen van lokale activiteiten, verkeersupdates en manieren om betrokken te worden bij besluitvorming via participatie-initiatieven.

De gemeenteapp zou o.a. de mogelijkheid moeten bieden om:

  • Evenementen te zoeken en te filteren en om tickets direct in de app te kopen en te bewaren.
  • Verkeersinformatie, inclusief updates over werken en hinder, proactief via pushmeldingen te delen met gebruikers.
  • Zo weinig mogelijk drempels op te werpen door bv. te vermijden dat je herhaaldelijk moet inloggen.

Als blikvanger hebben we een Augmented Reality-functionaliteit uitgewerkt zodat je als gebruiker zelf voorstellen kan doen over de straatinrichting via de camera van je toestel.

Resultaten

We delen graag met jullie de resultaten van ons gebruikersonderzoek. We presenteren vier 'deliverables'.

Service design

Tijdens dit project gebruikten we de 'Service design' ontwerpaanpak. Die richt zich op het creëren van betere en meer bruikbare diensten voor klanten. Het omvat het begrijpen van de behoeften en wensen van gebruikers, het in kaart brengen van hun reis en het ontwerpen van de verschillende aspecten van de dienst om een naadloze en aangename ervaring te bieden. Het doel is om de waarde van de dienst te verhogen voor zowel de gebruikers als de dienstverleners, door het verminderen van problemen, het verbeteren van efficiëntie en het vergroten van tevredenheid. Service design kan worden toegepast op allerlei soorten diensten. Als stad gebruiken we 'Service design' vaak voor het verbeteren van onze digitale technologieën.

Meer info over 'Service design' vind je in de publicatie Public Service Design van VLAIO, de Service Design Toolkit van Flanders DC en de blogpost 10 service design resources you should know about van Leap Forward.

Double Diamond

Dit project 'Gebruikersonderzoek Gemeenteapp' - door stad Sint-Niklaas en vijf partnergemeenten uitgewerkt - werd mogelijk gemaakt dankzij subsidiëring door Gemeente zonder Gemeentehuis.

Logo's 'De Vlaamse Veerkracht' en 'Gefinancierd door de Europese Unie'
bestuur cultuur documenten fiets geld gezondheidszorg leren mobiliteit natuur opvang veiligheid waarschuwing werken werkenopafspraak wonen